Generalny Inspektor Informacji Finansowej uprzejmie informuje, że w związku z wejściem w życie w dniu 13 lipca 2018 r. ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finasowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2018 poz. 723, z późn. zm.), zwaną dalej „ustawą", uległy zmianie przepisy dotyczące fundacji.
Podstawowa różnica między uchyloną ustawą z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finasowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2018 poz. z 2017 r. poz. 1049, z późn. zm.), a ustawą w przedmiotowym zakresie dotyczy sposobu kwalifikowania danej fundacji jako instytucji obowiązanej.
Stosownie do treści art. 2 ust. 1 pkt 21 ustawy, instytucją obowiązaną jest fundacja ustanowiona na podstawie ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz. U. z 2018 r. poz. 1491), w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane.
Do obowiązków fundacji będących instytucjami obowiązanymi w rozumieniu przepisów ustawy, m.in. należy:
1) wyznaczenie kadry kierowniczej wyższego szczebla odpowiedzialnej za wykonywanie obowiązków określonych w ustawie (art. 6 w zw. z art. 2 ust. 2 pkt 9),
2) wyznaczenie spośród członków organu zarządzającego fundacji osoby odpowiedzialnej za wdrożenie obowiązków określonych w ustawie (art. 7),
3) wyznaczenie pracownika zajmującego kierownicze stanowisko w fundacji odpowiedzialnego za zapewnienie zgodności działalności fundacji oraz jej pracowników z przepisami ustawy (art. 8),
4) identyfikacja i ocena ryzyka związanego z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu odnoszącego się do działalności fundacji oraz sporządzanie w postaci papierowej lub elektronicznej oceny tego ryzyka (art. 27),
5) stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego wobec klientów fundacji (art. 33 – 37, art. 39 i art. 41),
6) stosowanie wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego w przypadkach wyższego ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (art. 43, art. 44 i art. 46),
7) dokumentowanie zastosowanych środków bezpieczeństwa finansowego oraz wyników bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji (art. 34 ust. 3),
8) prowadzenia bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji, w stosunku do klientów wobec, których stosuje się wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego (art. 43 ust. 3),
9) podejmowanie działań określonych w art. 43 ust. 4 w przypadku ujawnienia transakcji nietypowej, nienaturalnie złożonej oraz opiewającej na wysokie kwoty, które wydają się nie mieć uzasadnienia prawnego lub gospodarczego,
10) przechowywanie dokumentacji uzyskanej w wyniku stosowania środków bezpieczeństwa finansowego oraz dowodów m.in. potwierdzających przeprowadzane transakcje (art. 49),
11) wprowadzenie wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finasowaniu terroryzmu (art. 50),
12) przekazywanie do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej informacji o przyjętej wpłacie lub dokonanej wypłacie środków pieniężnych o równowartości przekraczającej 15 000 euro (art. 72 ust. 1 pkt 1),
13) zawiadamiania w trybie i na zasadach określonych w ustawie Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o okolicznościach, które mogą wskazywać na podejrzenie popełnienia przestępstwa prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (art. 74),
14) wstrzymywania transakcji w trybie i na zasadach określonych w ustawie,
15) stosowania szczególnych środków ograniczających wobec osób i podmiotów określonych w ustawie (art. 117).
Stosownie do art. 130 ustawy, fundacje będące instytucjami obowiązanymi w rozumieniu ustawy, podlegają kontroli wykonywania ww. obowiązków.
Kontrolę sprawuje Generalny Inspektor Informacji Finansowej będący równocześnie koordynatorem kontroli oraz:
- naczelnicy urzędów celno-skarbowych,
- ministrowie, starostowie
- w ramach sprawowanego przez nich nadzoru lub kontroli nad fundacją.
Kontrola, o której mowa w art. 130 ustawy, może być przeprowadzona w zakresie i na zasadach określonych w ustawie przez ww. organy na podstawie rocznego planu kontroli bądź doraźnie. Przedmiotowa kontrola może być realizowana przez co najmniej dwóch imiennie upoważnionych przez ww. organ pracowników/kontrolerów (art. 131 i art. 132). Szczegółowy zakres upoważnienia
do kontroli określa ustawa w art. 133 ust. 2. Z przeprowadzonej kontroli sporządzany jest protokół pokontrolny (art. 141) oraz wystąpienie pokontrolne zawierające m.in. zalecenia pokontrolne (art. 142).
Ponadto należy zauważyć, że znaczącej zmianie uległy przepisy dotyczące kar administracyjnych, w tym rodzaj naruszeń podlegających sankcji administracyjnej (art. 147 i art. 149), jak również rodzaje kar administracyjnych i wysokość kar pieniężnych (art. 150).
Kary administracyjne na fundacje będące instytucjami obowiązanymi w rozumieniu ustawy w drodze decyzji administracyjnej nakłada Generalny Inspektor Informacji Finansowej.
