Załącznik do uchwały Nr XIV/55/04

Rady Powiatu w Mońkach

z dnia 16 marca 2004 r.

 

 

 

POWIATOWY

PROGRAM

 

“REHABILITACJA SPOŁECZNA I ZAWODOWA ORAZ PRZESTRZEGANIE PRAW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE MONIECKIM W LATACH 2004 – 2006.”

MOŃKI 2004 r.

 

WSTĘP

Konstytucja Rzeczpospolitej Polski mówi, że wszyscy obywatele są równi wobec prawa i obowiązków; wszyscy mają prawo do równego ich traktowania i nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Oznacza to, że również osoby niepełnosprawne mają te same fundamentalne prawa co wszyscy inni obywatele i nie mogą być prześladowane z powodu swojej dysfunkcji. W rzeczywistości jednak napotykają w życiu na zbyt wiele przeszkód, by mogły w pełni korzystać ze swoich konstytucyjnych praw. Zagwarantowanie osobom niepełnosprawnym przysługujących im praw wymaga stworzenia odpowiednich warunków korzystania z nich oraz mechanizmów wyrównywania szans. Bardzo istotną sprawą jest przeciwdziałanie ich dyskryminacji poprzez tworzenie społeczeństwa otwartego i dostępnego dla wszystkich.

Każdy człowiek podobnie jak osoba niepełnosprawna ma inne możliwości, inne potrzeby i inne ograniczenia. Osoby dysfunkcjonalne dodatkowo borykają się z barierami architektonicznymi, w komunikowaniu się i najtrudniejszymi do pokonania barierami społecznymi.

Wdrożona z dniem 1 stycznia 1999 roku reforma ustrojowa państwa wniosła szereg zmian w zasadach organizacji i działania władz publicznych. Nowe struktury samorządu terytorialnego, jakimi są powiaty przejęły szereg zadań o charakterze publicznym, a między innymi kompetencje służb działających na rzecz osób niepełnosprawnych. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym określa zakres działania i zadania powiatu. Jednym z głównych zadań władz samorządowych jest wspieranie osób niepełnosprawnych i usuwanie wszystkich barier, a w konsekwencji stworzenie warunków do pełnego indywidualnego rozwoju i zaspokojenia potrzeb osób niepełnosprawnych we wszystkich dziedzinach życia, gwarantujące pełne uczestnictwo tych osób w życiu społecznym. Uchwalona przez Sejm Rzeczpospolitej Polski - Karta Praw Osób Niepełnosprawnych obliguje powiaty do podjęcia działań umożliwiających osobom z dysfunkcjami pełne uczestnictwo w życiu społeczności lokalnej.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych określa zakres kompetencji powiatu na rzecz osób niepełnosprawnych. Jednym z zadań jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych. Oznacza to zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania oraz dobrej jakości życia i integracji społecznej. Głównym zadaniem rehabilitacji jest rozwijanie u osób z dysfunkcjami maksymalnych zdolności do wykonywania podstawowych codziennych czynności, przygotowanie do pracy zawodowej oraz stwarzanie korzystnych warunków w kontaktach ze środowiskiem społecznym.

Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych ma na celu ułatwienie tym osobom uzyskanie i utrzymanie zatrudnienia oraz awansu zawodowego przez umożliwienie im korzystania z poradnictwa zawodowego, szkoleń zawodowych i systemu pośrednictwa pracy.

Rehabilitacja społeczna natomiast powinna ułatwić osobom niepełnosprawnym uczestnictwo w życiu społecznym, a realizowana jest przede wszystkim poprzez:

• wyrabianie zaradności osobistej i pobudzanie aktywności społecznej osoby niepełnosprawnej,
• kształtowanie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych,
• likwidację barier architektonicznych, urbanistycznych, transportowych technicznych,
  w komunikowaniu się i dostępie do informacji,
• propagowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań sprzyjających integracji
  z osobami niepełnosprawnymi.

Powiatowy Program “REHABILITACJA ZAWODOWA I SPOŁECZNA ORAZ PRZESTRZEGANIE PRAW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE MONIECKIM W LATACH 2004- 2006” ma służyć przede wszystkim zapewnieniu pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społeczności lokalnych, stworzeniu warunków pełnego indywidualnego rozwoju i zaspokajaniu potrzeb osób niepełnosprawnych we wszystkich sferach i na każdym etapie ich życia, gwarantując przy tym pełne uczestnictwo tych osób w życiu społecznym. Program skierowany jest do całej zbiorowości osób niepełnosprawnych w powiecie niezależnie od rodzaju dysfunkcji i wieku.

 

I.   ANALIZA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI MIESZKAŃCÓW POWIATU MONIECKIEGO

Powiat moniecki liczy 43.997 mieszkańców, z czego 4.607 to osoby niepełnosprawne, tak więc statystycznie co dziesiąta osoba w powiecie monieckim dotknięta jest niepełnosprawnością. W przedziale wiekowym przedstawia się następująco:

• 235 osób to dzieci w wieku 0 - 14 lat co stanowi to 5 % niepełnosprawnych,
• 4.372 osoby w wieku 15 lat i więcej stanowią 95 % liczby niepełnosprawnych.

Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Mońkach na dzień 31 grudnia 2003 roku w tutejszym Urzędzie zarejestrowanych było 41 osób niepełnosprawnych bezrobotnych, z czego:

• 13 kobiet, co stanowi 32 % ogółu defektywnych osób bezrobotnych,
• 28 mężczyzn, tj. 68 % osób niepełnosprawnych pozostających bez zatrudnienia.

Spośród wszystkich niepełnosprawnych bezrobotnych tylko 6 osób zarejestrowanych było jako poszukujące pracy i nie pozostające w zatrudnieniu. W gronie tych osób znalazły się 2 kobiety dotknięte niepełnosprawnością.

Poradnie psychologiczno – pedagogiczne działające na terenie powiatu, na przestrzeni lat 2000- 2003, wydały 191 orzeczeń o indywidualnym toku nauczania dzieci dotkniętych różnego rodzaju niepełnosprawnością oraz 923 orzeczeń w sprawie indywidualnych potrzeb psychofizycznych ucznia.

Zgodnie z danymi na dzień 30 czerwca 2003 roku na terenie powiatu monieckiego w różnego typu szkołach kształci się 140 dzieci defektywnych, z czego:

• 97 uczniów uczęszcza do szkół podstawowych,
• 36 osób zdobywa wiedzę w gimnazjach,
• 7 uczniów niepełnosprawnych uczęszcza do Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Mońkach.

W latach 2001 – 2003 skierowano 12 dzieci niepełnosprawnych do różnego rodzaju Specjalnych Ośrodków Szkolno- Wychowawczych, gdzie mają zapewnioną wzmożoną pomoc pedagogiczną dostosowaną do indywidualnych potrzeb psychicznych i fizycznych każdego z nich.

W życiu codziennym spotykamy się z przejawami lekceważenia, a nawet dyskryminacji osób niepełnosprawnych. Społeczeństwo nasze jest mało tolerancyjne i nie potrafi, a nawet nie stara się, zrozumieć “inności” drugiego człowieka.

Zdarza się, że ludzie zdrowi w zetknięciu z osobą niepełnosprawną doznają szoku, czują się źle w jej obecności, a nawet są zażenowani. Nie potrafią traktować osoby defektywnej jak równego sobie partnera.

Często nawet sama rodzina w zetknięciu z niepełnosprawnością jednego ze swych członków przeżywa ogromny szok. Trudno jest się pogodzić z ułomnością kogoś bliskiego, a najgorzej z kalectwem własnego dziecka. Wszyscy członkowie rodziny, tak jak i całe nasze społeczeństwo muszą dokonać w sobie wielkich przemian. Jest to proces szczególnie trudny, ale najtrudniejszy jest w rodzinie wychowującej nieletnie dziecko. Często krewni poinformowani o niepełnosprawności kogoś bliskiego z rodziny lub ich dziecka przeżywają bardzo silne negatywne emocje. Czasami efektem tego jest poważne zakłócenie relacji między członkami rodziny. W wielu przypadkach destabilizacji ulegają więzi między małżonkami oraz między rodzicami a niepełnosprawnym dzieckiem. Przeżycia rodziny, w której pojawia się problem niepełnosprawności można podzielić na 5 zasadniczych faz.

• Faza szoku następuje po otrzymaniu informacji o niepełnosprawności bliskiej osoby, a szczególnie gdy dotyczy to dziecka. Jest to okres szczególnie silnych negatywnych przeżyć.

• Stadium kryzysu emocjonalnego przeżywa rodzina kiedy nie może pogodzić się z myślą o niepełnosprawności ukochanej osoby.

• Etap bezradności występuje wówczas, kiedy rodzina postrzega swoją sytuację jako beznadziejną, jest zrozpaczona i bezradna.

• Okres pozornego przystosowania się do zaistniałej sytuacji przeżywa rodzina podejmując nieracjonalne próby przystosowania się do sytuacji w jakiej się znalazła. Stwarza sobie nierealny wizerunek niepełnosprawnego członka rodziny, który zaczyna dominować nad rzeczywistym obrazem. Stosując taki i inne mechanizmy obronne deformują rzeczywistość zgodnie z własnymi oczekiwaniami i pragnieniami.

• Fazę kreatywnego przystosowania się do sytuacji doświadcza rodzina w momencie pogodzenia się z faktem niepełnosprawności bliskiej osoby. Następuje wówczas realne postrzeganie problemu i poszukiwanie sposobów pomocy. Po dokonaniu się osobistej przemiany domowników budzi się więź emocjonalna oraz pełna integracja z osobą niepełnosprawną.

Statystycznie rodziny, w których co najmniej jedna osoba dotknięta jest niepełnosprawnością częściej narażone są na ubóstwo i niewydolność opiekuńczo-wychowawczą. Problem niepełnosprawności bliskiej osoby dotyka zazwyczaj całej rodziny we wszystkich sferach jej życia. Brak sprawnego spójnego systemu pomocy osobom niepełnosprawnym sprawia często, że osoby te stają się biorcami rent inwalidzkich lub beneficjentami pomocy społecznej.

Celem powiatowego programu na rzecz osób niepełnosprawnych jest maksymalna normalizacja życia osób defektywnych wynikająca z założenia , iż każdy człowiek niepełnosprawny powinien być tak przygotowany i usprawniony, aby jego życie nie różniło się od życia ludzi sprawnych.

II.   INSTYTUCJE W POWIECIE MONIECKIM DZIAŁAJĄCE NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH.

POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE W MOŃKACH

Głównym realizatorem zadań powiatu z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej na rzecz osób niepełnosprawnych jest PCPR, które swoją działalność rozpoczęło 1 stycznia 1999 roku. Do podstawowych zadań należą:

• podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia skutków niepełnosprawności,
• opracowywanie i przedstawianie planów zadań i informacji z prowadzonej działalności oraz ich udostępnianie na potrzeby samorządu województwa,
• dofinansowanie:

- uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych,

- sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych,

- zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze,

- likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych,

- rehabilitacji dzieci i młodzieży,

• współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych,
• przestrzeganie praw osób niepełnosprawnych.

POWIATOWY URZĄD PRACY W MOŃKACH

Zadania powiatu w części dotyczącej rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych realizowane są również przez Powiatowy Urząd Pracy i są to:

• pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, ich szkolenie oraz przekwalifikowanie,
• kierowanie osób niepełnosprawnych, które wymagają specjalistycznego programu szkolenia oraz rehabilitacji leczniczej i społecznej do specjalistycznego ośrodka szkoleniowo-rehabilitacyjnego lub innej placówki szkoleniowej,
• współpraca z organami rentowymi,
• doradztwo organizacyjno-prawne i ekonomiczne w zakresie działalności gospodarczej lub rolniczej podejmowanej przez osoby niepełnosprawne,
• współpraca z właściwym terenowo inspektorem pracy w zakresie oceny i kontroli miejsc pracy osób niepełnosprawnych.

OŚRODKI POMOCY SPOŁECZNEJ FUNKCJONUJĄCE NA TERENIE POWIATU MONIECKIEGO

Na terenie powiatu monieckiego działa 7 ośrodków pomocy społecznej, których głównym zadaniem jest niesienie pomocy osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji, której sami nie są w stanie pokonać za pomocą własnych środków, możliwości i uprawnień. Znaczną część osób korzystających z pomocy społecznej stanowią osoby niepełnosprawne.

Zadania realizowane na rzecz tej specyficznej społeczności to przede wszystkim:

• przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych i celowych,
• opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne na osoby, pod których opieką znajdują się dzieci wymagające szczególnej troski,
• świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych,
• organizowanie i prowadzenie środowiskowych domów samopomocy,
• inne zadania mające na celu ochronę poziomu życia osób i rodzin.

STOWARZYSZENIE RODZICÓW DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH “KŁOS” W MOŃKACH

Głównym zadaniem Stowarzyszenia działającego od 29 grudnia 1999 roku jest pomoc i wzajemne wspieranie się rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi oraz wymiana doświadczeń z pracy z tymi dziećmi.

Stowarzyszenie realizuje swoje cele poprzez:

• współdziałanie z władzami samorządowymi, oświatowymi i innymi stowarzyszeniami oraz organizacjami,
• organizację akcji społecznych i zbiórek publicznych,
• wspieranie form opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi i ich rodzinami w zakresie:

- wypoczynku letniego i zimowego,

- zaspokajania podstawowych potrzeb bytowych tych dzieci,

- finansowania edukacji dzieci niepełnosprawnych,

• występowanie w obronie interesów i praw dziecka niepełnosprawnego oraz jego rodziny.

POLSKI ZWIĄZEK NIEWIDOMYCH OKRĘG PODLASKI KOŁO TERENOWE W MOŃKACH

Związek zrzesza osoby niewidome i słabowidzące w celu ich społecznej integracji, rehabilitacji, ochrony interesów zawodowych, ekonomicznych i społecznych. Szczególny nacisk kładzie na walkę z dyskryminacją i przeciwdziała próbom prześladowania ludzi dotkniętych niepełnosprawnością.

Głównym celem Związku jest przede wszystkim:

• prowadzenie oraz współdziałanie w prowadzeniu rehabilitacji podstawowej, leczniczej, społecznej i zawodowej,
• organizowanie oraz współdziałanie w organizowaniu różnych form działalności kulturalnej i artystycznej, a także sportu, turystyki i rekreacji niewidomych,
• działanie na rzecz zatrudnienia niewidomych oraz pomoc w organizowaniu się zawodowych środowisk niewidomych,
• organizowanie różnych form kształcenia i szkolenia zawodowego,
• prowadzenie działalności informacyjnej na rzecz niewidomych z wykorzystaniem środków masowego przekazu i własnych publikacji,
• popularyzowanie zagadnień z zakresu profilaktyki i ochrony narządu wzroku,
• współpraca ze stowarzyszeniami, fundacjami i innymi organizacjami zrzeszającymi niewidomych lub działającymi na ich rzecz.

DOM POMOCY SPOŁECZNEJ W MOŃKACH I DOM POMOCY SPOŁECZNEJ “DOM KOMBATANTA” W MOCIESZACH

Łącznie oba domy pomocy społecznej funkcjonujące na terenie powiatu monieckiego zamieszkuje 59 pensjonariuszy, w tym 9 osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności.. Domy mają infrastrukturę zewnętrzną i wewnętrzną dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych z ograniczoną sprawnością ruchową.

Wśród celów przyświecających DPS-om znajdują się między innymi:

• podnoszenie sprawności fizycznej poprzez terapię zajęciową,
• przeprowadzanie przez wykwalifikowanych pracowników zajęć rehabilitacyjnych,
• udział mieszkańców Domów w spotkaniach integracyjnych.

PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA W MOŃKACH I W GONIĄDZU

Poradnie działające na terenie naszego powiatu zajmują się głównie udzielaniem pomocy psychologiczno – pedagogicznej dzieciom, w tym logopedycznej. Rodzicom i nauczycielom natomiast udzielają porad psychologiczno – pedagogicznych związanych z wychowaniem oraz kształceniem dzieci i młodzieży.

Jednym z ważniejszych zadań jest praca na rzecz dzieci niepełnosprawnych, która realizowana jest poprzez:

• wydawanie opinii w sprawie objęcia dziecka nauką w klasie terapeutycznej,
• udzielenie zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki,
• prowadzenie zajęć dla dzieci z wadą wymowy i nadpobudliwością psychoruchową,
• wydawanie orzeczeń w sprawie dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe.

III.   CELE OPERACYJNE I ZADANIA SŁUŻĄCE REALIZACJI PROGRAMU ORAZ PRZEWIDYWANE EFEKTY

1. STWORZENIE RÓWNYCH SZANS OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM W ZAKRESIE DOSTĘPU DO EDUKACJI, KULTURY I SPORTU

CELE OPERACYJNE:

Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolitej Polski, Konwencją Praw Dziecka oraz ustawą Oświatową wszystkie dzieci i młodzież mają równe prawa w dostępie do wiedzy. Często młodociane osoby niepełnosprawne nie mogą skorzystać z tego fundamentalnego prawa ponieważ dzielą ich bariery architektoniczne, w komunikowaniu się z rówieśnikami i nauczycielami oraz te najtrudniejsze do pokonania – bariery społeczne.

Głównym celem powiatowego programu na rzecz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej jest umożliwienie im zdobycia wykształcenia, do czego zmierza się podejmując następujące kroki:

• Włączenie dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w system edukacji poprzez:

- likwidację barier architektonicznych – w efekcie zapewnienie dziecku swobodnego dostępu do szkoły,

- tworzenie osobom niepełnosprawnym warunków umożliwiających korzystanie z masowych placówek edukacyjnych,

- opracowanie systemowego sposobu przygotowania i wspierania nauczycieli do kształcenia dzieci niepełnosprawnych,

- stopniowe ograniczanie kierowania dzieci z dysfunkcjami do szkół specjalnych poza miejscem zamieszkania,

- wdrażanie zadań szkół specjalnych do szkolnictwa powszechnego poprzez organizowanie klas integracyjnych,

- tworzenie klas specjalnych w szkołach powszechnych,

- zagwarantowanie dzieciom niepełnosprawnym ciągłości kształcenia,

- udzielanie pomocy w podnoszeniu poziomu wykształcenia osób niepełnosprawnych.

• Zapewnienie osobom niepełnosprawnym możliwości korzystania z obiektów kulturalnych i sportowo- rekreacyjnych.
• Rozwijanie aktywności sportowej i turystycznej wśród osób defektywnych.
• Stworzenie warunków umożliwiających osobom niepełnosprawnym korzystanie z imprez kulturalnych w mieście.
• Pomoc w rozwoju kulturotwórczej aktywności osób “sprawnych inaczej” oraz promowanie ich twórczości, poprzez organizowanie wystaw i wernisaży.
• Czynne włączenie osób niepełnosprawnych w życie miasta i jego społeczności.
• Wspieranie poradnictwa specjalistycznego.

ZADANIA PROGRAMOWE:

• Podjęcie działań zmierzających do utworzenia klas integracyjnych we wszystkich podstawowych szkołach gminnych i gimnazjach.
• Wyposażenie klasy dla uczniów niepełnosprawnych w Zespole Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Mońkach w pomoce naukowe i niezbędny sprzęt.
• Wyrównanie szans uczniom niepełnosprawnym w dostępie do edukacji poprzez przystosowanie budynków szkolnych do ich potrzeb.
• Wykonanie podjazdów dla wózków inwalidzkich w obiektach szkolnych, sportowych, rekreacyjnych i kulturalnych.

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA:

• Subwencja Oświatowa.
• Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
• Starostwo Powiatowe w Mońkach.
• Sponsorzy.

REALIZATORZY PROGRAMU:

• Starostwo Powiatowe w Mońkach.
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mońkach.
• Nauczyciele i wychowawcy szkół.
• Specjaliści z poradni psychologiczno–pedagogicznej.

ADRESACI PROGRAMU:

• Dzieci i młodzież niepełnosprawna oraz ich rodzice.
• Nauczyciele i wychowawcy szkół.

OCZEKIWANE EFEKTY:

• Przygotowanie młodzieży niepełnosprawnej do samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie.
• Dostęp dzieci i młodzieży defektywnej do programów nauczania umożliwiających im rozwój według własnych możliwości.
• Czynny udział osób niepełnosprawnych w życiu kulturalnym swojej miejscowości.
• Rozwijanie zdolności artystycznych i sportowych dzieci i młodzieży niepełnosprawnej.
• Dowartościowanie oraz podniesienie samooceny osób z dysfunkcjami.
• Zwiększenie poczucia tolerancji i solidarności grupy rówieśników z młodzieżą niepełnosprawną.
• Możliwość wykazania się osób defektywnych w grupie i zaprezentowania swoich umiejętności i zdolności.
• Rozwijanie form aktywności sportowej i turystycznej środowisk ludzi niepełnosprawnych.

2. AKTYWIZACJA ZAWODOWA, ZATRUDNIENIE I PRZECIWDZIAŁANIE SKUTKOM BEZROBOCIA

CELE OPERACYJNE:

Osoba niepełnosprawna tak jak każdy obywatel naszego kraju ma konstytucyjne prawo do pracy zarobkowej. Jak stwierdzono naukowo, najskuteczniejszym sposobem rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych jest praca, która integruje te osoby ze społeczeństwem oraz podnosi ich samoocenę i sprawia, że czują się potrzebni i dowartościowani. Szczególnie w obecnej dobie panującego bezrobocia konieczne staje się podejmowanie działań na rzecz aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych.

Ideą programu jest stworzenie osobom niepełnosprawnym możliwości uzyskania pracy poprzez:

• Podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia skutków bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych dzięki:

- szkoleniom i przekwalifikowaniom osób z dysfunkcjami,

- podnoszeniu kwalifikacji zawodowych osób niepełnosprawnych.

• Wspieranie pracodawców zatrudniających osoby “sprawne inaczej”.
• Zachęcanie pracodawców do przystosowania miejsc pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych.
• Opracowanie systemu lokalnego wspierania otwartego rynku pracy.

ZADANIA PROGRAMU:

• Prowadzenie ewidencji osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy.
• Organizowanie szkoleń i przekwalifikowań zawodowych.
• Pomoc pracodawcom w przystosowaniu stanowisk pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych.
• Udzielanie pożyczek osobom defektywnym na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej.
• Dofinansowanie do odsetek od zaciągniętego kredytu bankowego na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA:

• Środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
• Środki Funduszu Pracy.
• Środki finansowe Pracodawców.

REALIZATORZY PROGRAMU:

• Starostwo Powiatowe w Mońkach.
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mońkach.
• Powiatowy Urząd Pracy w Mońkach.

ADRESACI PROGRAMU:

• Osoby niepełnosprawne bezrobotne i poszukujące pracy.
• Pracodawcy wyrażający chęć zatrudnienia osoby niepełnosprawne.

OCZEKIWANE EFEKTY:

• Racjonalne wykorzystanie środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na rzecz rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych.
• Awans zawodowy pracowników niepełnosprawnych dzięki formom edukacyjnym i szkoleniowym oraz przekwalifikowaniu.
• Wzrost liczby zatrudnionych osób defektywnych.
• Zainteresowanie pracodawców zatrudnianiem osób niepełnosprawnych.
• Zakładanie przez osoby niepełnosprawne własnej działalności gospodarczej.
• Osiąganie dochodów z pracy i zmniejszenie nakładów na opiekę społeczną.
• Podwyższenie samooceny i dowartościowanie osób niepełnosprawnych.
• Integracja ze środowiskiem.
• Poprawa poziomu życia rodziny osoby niepełnosprawnej.

3. LIKWIDACJA BARIER W OBIEKTACH INFRASTRUKTURY MIEJSKIEJ I MIEJSCU ZAMIESZKANIA OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ

CELE OPERACYJNE:

Jednym z ważniejszych wyzwań polityki społecznej w naszym kraju jest integracja osób niepełnosprawnych, czyli umożliwienie tym osobom swobodnego korzystania ze wszystkiego, co jest dostępne dla ogółu społeczeństwa. Założeniem Powiatowego Programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych jest stworzenie w powiecie monieckim szans osobom niepełnosprawnym na aktywne i samodzielne uczestnictwo w życiu społeczności lokalnych, poprzez:

• Podejmowanie działań zmierzających do przystosowania budynków użyteczności publicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych poprzez:

- budowę podjazdów dla wózków inwalidzkich,

- montaż poręczy,

- przystosowanie łazienek i toalet,

- montaż wind.

• Zapewnienie możliwości swobodnego poruszania się na wózkach inwalidzkich, poprzez likwidację zróżnicowania poziomu chodników.
• Udzielanie pomocy osobom niepełnosprawnym w uzyskaniu dofinansowania do likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych w ich miejscu zamieszkania.
• Pomoc w zakupie sprzętu rehabilitacyjnego i środków technicznych.
• Umożliwienie osobom niepełnosprawnym parkowania samochodów w miejscach oznaczonych tylko dla nich.

ZADANIA PROGRAMU:

• Przestrzeganie, zgodnie z obowiązującym prawem budowlanym, przy zatwierdzaniu projektów budowlanych nowobudowanych lub modernizowanych budynków użyteczności publicznej i wielorodzinnych domów mieszkalnych dostępności dla osób niepełnosprawnych.
• Planowe, systematyczne dostosowywanie chodników do potrzeb osób poruszających się na wózkach.
• Uwzględnienie w projektach budowy parkingów miejsc oznakowanych przeznaczonych wyłącznie dla osób z dysfunkcjami.
• Dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej.
• Usprawnienie funkcjonowania osób defektywnych w miejscach zamieszkania i w rodzinie, poprzez dofinansowanie zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych.

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA:

• Środki PFRON.
• Środki rzędów gmin.
• Środki budżetowe Starostwa Powiatowego.

REALIZATORZY PROGRAMU:

• Starostwo Powiatowe w Mońkach - Wydział Zarządu Dróg.
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mońkach.
• Urzędy gmin z terenu powiatu monieckiego.
• Osoby niepełnosprawne.

ADRESACI PROGRAMU:

• Osoby niepełnosprawne i ich rodziny.

OCZEKIWANE EFEKTY:

• Likwidacja barier funkcjonalnych w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej.
• Zwiększenie ilości obiektów użyteczności publicznej przystosowanych do potrzeb ludzi z dysfunkcjami.
• Wzrost liczby mieszkań dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych.
• Zapewnienie warunków swobodnego poruszania się na wózkach inwalidzkich osób defektywnych.
• Bezpieczne i bezproblemowe poruszanie się kierowców niepełnosprawnych i parkowanie pojazdów.
• Integracja ze społecznością lokalną i udział w jej życiu
• Poprawa poziomu życia osób niepełnosprawnych i ich rodzin.
• Wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych w życiu społecznym.
• Usprawnienie funkcjonowania osób defektywnych w miejscu zamieszkania i w rodzinie.
• Swobodny dostęp osób niepełnosprawnych do budynków użyteczności publicznej (szpitale, sklepy, urzędy, restauracje, kluby, basen i inne).

4. STWORZENIE ŚRODOWISKA PRZYJAZNEGO OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM

CELE PROGRAMU:

Reforma administracyjna kraju oraz reorganizacja podmiotów zajmujących się dziedziną życia społecznego spowodowała konieczność podjęcia nowych, skoordynowanych i bardziej efektywnych działań samorządów powiatowych na rzecz osób defektywnych. Do skutecznej realizacji programu niezbędna jest współpraca władz powiatowych, gminnych, organizacji pozarządowych oraz wszystkich innych instytucji działających na rzecz osób niepełnosprawnych.

Zagwarantowanie osobom niepełnosprawnym praw człowieka wymaga, z jednej strony przeciwdziałania ich dyskryminacji, z drugiej zaś stworzenia mechanizmów wyrównywania szans, aby mogły w takim samym stopniu korzystać z praw przysługujących wszystkim obywatelom. Nasze społeczeństwo należy wychowywać od najmłodszych lat w duchu tolerancji i zrozumienia potrzeb drugiego człowieka, szacunku dla jego odrębności, jego “inności”.

Osobom niepełnosprawnym, jako słabszym i potrzebującym wsparcia społeczność ludzi zdrowych może pomagać poprzez:

• Stworzenie systemu wspomagania oraz wspierania osób niepełnosprawnychi ich rodzin.
• Podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia niepełnosprawności.
• Wyrównywanie szans osób defektywnych w życiu rodzinnym i społecznym.
• Organizowanie różnego rodzaju form wspierania osób niepełnosprawnych i ich rodzin.
• Stworzenie podstaw prawnych dla indywidualnego wspierania osób niepełnosprawnych w prowadzeniu aktywnego życia.
• Umożliwienie osobom niepełnosprawnym powszechnego i ciągłego dostępu do kompleksowej rehabilitacji.

ZADANIA PROGRAMU:

• Upowszechnienie znaczenia organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych oraz wspieranie ich inicjatyw.
• Podejmowanie działań oraz popularyzowanie wiedzy o niepełnosprawności.
• Wspieranie inicjatyw tworzenia świetlic i klubów środowiskowych dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej.
• Propagowanie informacji na temat praw osób niepełnosprawnych oraz ich miejsca w społeczeństwie.
• Budowanie pozytywnego wizerunku ludzi dotkniętych ułomnością.
• Zintegrowanie społeczności lokalnych z osobami niepełnosprawnymi.
• Uświadomienie społeczeństwu ludzi zdrowych, że sprawni “inaczej” są ludźmi wartościowymi i potrzebnymi.
• Wsparcie w środowisku lokalnym osób niepełnosprawnych zamieszkujących samodzielnie.
• Zapewnienie kompleksowej pomocy osobom defektywnym i ich rodzinom obejmującej wsparcie finansowe, pomoc psychologów i terapeutów.

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA:

• PFRON.
• Starostwo Powiatowe w Mońkach.
• Sponsorzy.

REALIZATORZY PROGRAMU:

• Starostwo Powiatowe w Mońkach.
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mońkach.
• Ośrodki pomocy społecznej z terenu naszego powiatu.
• Wszystkie organizacje działające na rzecz osób niepełnosprawnych.

ADRESACI PROGRAMU:

• Osoby niepełnosprawne oraz ich rodziny.

OCZEKIWANE EFEKTY:

• Wzrost zainteresowania społeczności lokalnych problemami osób niepełnosprawnych.
• Rozwój środowiskowych form wspierania osób niepełnosprawnych i ich rodzin.
• Zwiększenie poczucia tolerancji i solidarności z ludźmi dotkniętymi ułomnością.
• Wzrost aktywności społecznej jednostek powiatowych oraz organizacji pozarządowych zajmujących się problematyką niepełnosprawności.
• Stworzenie przyjaznego środowiska dla ludzi z dysfunkcjami poprzez poradnictwo specjalistyczne.
• Przełamanie obojętności i niechęci wobec osób niepełnosprawnych.
• Pełna integracja dzieci i młodzieży szkolnej z rówieśnikami niepełnosprawnymi.
• Przygotowanie osób niepełnosprawnych do samodzielnego życia.
• Wzrost samooceny osób niepełnosprawnych oraz ich dowartościowanie.

PODSUMOWANIE

Uchwalona przez Sejm Rzeczpospolitej Polski Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (z dnia 1 sierpnia 1997 roku) odnosi się w całości do osób niepełnosprawnych i potwierdza ich niezbywalne prawa (takie same, jakie mają osoby zdrowe) oraz obliguje władze samorządowe do podjęcia działań ukierunkowanych na urzeczywistnienie i przestrzeganie tych praw.

Samorząd powiatowy zobowiązany jest do pełnej realizacji zadań nałożonych na niego ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Przepisy tej ustawy określają zakres kompetencji poszczególnych służb podległych Starostwu działających na rzecz osób dotkniętych ułomnością. Powiat ma w ręku instrumenty do realizacji programu na rzecz osób niepełnosprawnych w postaci:

• edukacji publicznej,
• nadzoru budowlanego,
• tworzenia rynku pracy,
• nadzoru nad Powiatowym Urzędem Pracy w Mońkach,
• promocji i ochrony zdrowia,
• współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Celem Powiatowego Programu jest stworzenie nowoczesnego systemu wsparcia osób niepełnosprawnych i ich rodzin, który umożliwi prowadzenie na szeroką skalę działań edukacyjnych, rehabilitacyjnych i leczniczych. Budowanie systemu wsparcia osób z dysfunkcjami powinno odbywać się kompleksowo przy czynnym udziale władz powiatowych, gminnych oraz wszystkich innych istniejących na terenie powiatu monieckiego podmiotów zajmujących się tą problematyką.

Działania określone w powyższym programie są zadaniami ogólnospołecznymi i ważnym elementem polityki społecznej Powiatu w Mońkach. Realizacja wyżej sformułowanych zadań programowych odbywać się może poprzez pozyskiwanie środków budżetu państwa, środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz innych źródeł.

Powiatowy Program “REHABILITACJA ZAWODOWA I SPOŁECZNA ORAZ PRZESTRZEGANIE PRAW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE MONIECKIM W LATACH 2004- 2006” nakreśla długofalowe cele, gwarantujące osobom niepełnosprawnym takie same prawa, jakie przysługują wszystkim mieszkańcom naszego powiatu, zapewniając im pełny udział we wszystkich sferach życia.