Starostwo powiatowe jest jednostką organizacyjną powiatowej administracji zespolonej, jest urzędem zapewniającym marytoryczną, organizacyjną, prawną, techniczną i kancelaryjno-biorową obsługę Zarządu i Rady Powiatu wykonujących zadania powiatu wynikające z ustaw, zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, zadań powierzonych na podstawie porozumień zawartych przez Powiat oraz świadczy pomoc Staroście w zakresie realizacji należących do niego zadań. Wykonując ww. zadania starostwo współpracuje z pozostałymi jednostkami organizacyjnymi powiatu.

Organizację i zasady funkcjonowania starostwa powiatowego określa regulamin organizacyjny uchwalany zarząd powiatu.

Starosta jest kierownikiem starostwa powiatowego oraz zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa.

Starosta sprawuje swoją funkcję kierowniczą przy pomocy Wicestarosty, Sekretarza, Skarbnika, kierowników wydziałów, osób kierujących samodzielnymi komórkami organizacyjnymi oraz pracowników zatrudnionych na samodzielnych stanowiskach pracy. Osoby te podlegają bezpośrednio Staroście.

Starosta może:

• powoływać spośród pracowników Starostwa pełnomocników do załatwienia określonej sprawy lub spraw określonego rodzaju o charakterze pilnym i przemijającym;
• łączyć pracowników Starostwa w zespoły, komisje lub komitety do rozwiązania określonych problemów lub wykonania określonych zadań o charakterze pilnym i przemijającym;
• upoważnić pracowników, którym powierzono zadania o szczególnym charakterze do używania tytułu służbowego odpowiadającego powierzonym zadaniom np.: pełnomocnik ds., administrator, koordynator itp.;
• powierzyć pracownikowi Starostwa funkcję rzecznika prasowego.

Starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz.

Starosta jako organ administracji samorządowej posiada ustalone kompetencje do rozstrzygania w sprawach indywidualnych. W wykonywaniu tej funkcji starosta wydaje indywidualne decyzje z zakresu administracji publicznej należące do właściwości powiatu, chyba że przepisy szczególne przewidują wydawanie decyzji przez zarząd powiatu. Do wydawania decyzji w swoim imieniu starosta może upoważnić Wicestarostę, poszczególnych członków zarządu powiatu, pracowników starostwa, powiatowych służb, inspekcji i straży oraz kierowników jednostek organizacyjnych powiatu. Od decyzji wydawanych przez starostę i zarząd powiatu służy odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, chyba że szczególny przepis ustawowy stanowi inaczej. 

Starosta w zakresie swoich kompetencji wydaje również zarządzenia w sprawach związanych z wykonywaniem funkcji kierownika starostwa i w sprawach przewidzianych w przepisach odrębnych oraz akty prawne o innej nazwie wynikające z przepisów szczegółowych.

Starostwo Powiatowe w Mońkach posiada uchwalony przez Zarząd Powiatu Regulamin Organizacyjny oraz nadany przez Radę Powiatu Statut.

Godziny urzędowania Starostwa Powiatowego w Mońkach:

poniedziałek - piątek: 7.30 - 15.30

Wydział Dróg, który mieści się przy ul. Mickiewicza 52 w Mońkach: poniedziałek - piątek: 7.00-15.00

Starosta, Wicestarosta przyjmują interesantów w sprawie skarg i wniosków we wtorek każdego tygodnia w godzinach od 8.00 do 16.00.

W przypadku, gdy dzień wyznaczony do przyjmowania w sprawach skarg i wniosków jest dniem ustawowo wolnym od pracy, obywatele są przyjmowani w następnym dniu roboczym.